Komunikacja między nimi odbywa się prawie wyłącznie drogą wodną, często jeszcze drewnianymi łodziami wiosłowymi. Część zajmuje się zbiorem trzciny, wykorzystywanej do produkcji celulozy i prefabrykatów budowlanych. Znany jest miód z pasiek, stojących wśród bogatych w gatunki, wilgotnych łąk[1]. Do dziś największa elektrownia wodna w Europie przy Żelaznej Bramie została uruchomiona po 8 latach budowy w roku 1972 wspólnie przez Jugosławię (dzisiejszą Serbię) i Rumunię.
Mieszkańcy delty[edytuj edytuj kod]
Park Narodowy Dunaj-Ipola (węg. Duna-Ipoly Nemzeti Park) obejmuje wzgórza Börzsöny, Pilis i Wyszehrad, lewy brzeg rzeki Ipola, wyspę Szentendre i lewy brzeg Dunaju z centrum w Zakolu Dunaju. W tym parku narodowym stwierdzono istnienie około dwu tysięcy gatunków roślin (w tym endemiczny lnu dolomitowego) i kilku tysięcy gatunków zwierząt. W pobliżu ujścia Ipoli Dunaj Meksykański prezydent zobowiązuje się do zakazu outsourcingu miejsc pracy koło miasta Szob opuszcza granicę i oddtąd oba brzegi są węgierskie. Niedaleko stąd przedziera się na południe przez wzgórza Börzsöny, pomiędzy wzgórzami Gerecse i Pilis. Tutaj, wśród efektownego krajobrazu, Dunaj zmienia swój bieg w Zakolu Dunaju pod Wyszehradem o około 90°. Dalej płynie zamiast z zachodu na wschód, jak dotąd, przez około 500 km prosto na pułudnie.
Przełom na Morzu Czarnym? Dlatego musieli usunąć Rosjan z Wyspy Węży
Zachowała się tam także społeczność Lipowan, potomków starowierców, którzy opuścili Rosję w roku 1772, uciekając przed prześladowaniami religijnymi. Głównym ośrodkiem społeczności Lipowan jest położone w ukraińskiej części delty Wilkowo. Na Węgrzech winorośl występuje wzdłuż całej doliny Dunaju pomiędzy Wyszehradem a południowymi krańcami państwa. W czasach socjalizmu cenione węgierskie wina straciły znacznie na jakości, od lat 90.
Po wyzwoleniu Wyspy Węży statki z żywnością mogą korzystać z kanału Bystre
- Z powodu zalania jeziora, którego odnoga sięga do Belgradu, musiano między innymi przenieść części miasta Orszowa oraz pięć wsi, zaś zamieszkana od 1669 przez Turków wyspa Ada-Kaleh została zalana.
- Dunaj (łac. Danubius, ang. Danube, niem. Donau, słow. Dunaj, węg. Duna, chorw. Dunav, serb. i buł. Дунав, rum. Dunăre, ukr. Дунай) – to po Wołdze druga co do długości rzeka w Europie.
- 1984–1987 Kanał Dunaj–Morze Czarne – skrót żeglugowy bezpośrednio do Morza Czarnego (o 400 km)[11], Topalu, Hirsova, Giurgeni i Gropeni, aż osiąga Braiłę i Gałacz.
Tutejsze bardzo suche podłoże i temperatury zmieniające się w dużym zakresie pozwoliły utrzymać się wielu światłolubnym gatunkom roślin, częściowo będących reliktami epoki lodowcowej. W ten sposób doszło do powstania w parku narodowym niezwykłej kombinacji flory śródziemnomorskiej, alpejskiej i tundry. Z prawie 750 gatunkami roślin, w tym niektórymi zagrożonymi lub zagrożonymi wyginięciem, jest to jeden z najbogatszych w gatunki roślin regionów Badenii-Wirtembergii, ochroniony od dalszego wpływu człowieka. Około jedna trzecia całkowitej długości (1075 km) to Dunărea, jak rzeka się nazywa po rumuńsku.
Historia budowy[edytuj edytuj kod]
Dzieli on jak gdyby niewidzialną linią na części południowe Niemcy. Od 1598 roku korzystano z niego, by transportować towary do wewnątrz i na zewnątrz miasta. Miasto zaczęło przekształcać Kanał Dunajski w teren rekreacyjny. W okolicy znajduje się wiele barów oraz organizowane są festiwale. Jeżeli chcesz spędzić lato w Wiedniu, to warto wybrać właśnie okolice Kanału Dunajskiego.
Tam skręca na południe i płynie przez Gruię, Pristol i Calafat. Teraz Dunaj przez 400 km skierowany jest ku wschodowi i stanowi granicę z Bułgarią. Przepływa koło miast Dabuleni, Corabia, Turnu Măgurele, Zimnicea, Giurgiu (na przeciwnym brzegu, po bułgarskiej stronie, znajduje się miasto Ruse), Oltenița, gdzie do Dunaju wpada Ardżesz, i Călărași. Dalej jako ograniczenie Dobrudży przepływa koło miast Cernavodă. 1984–1987 Kanał Dunaj–Morze Czarne – skrót żeglugowy bezpośrednio do Morza Czarnego (o 400 km)[11], Topalu, Hirsova, Giurgeni i Gropeni, aż osiąga Braiłę i Gałacz.
Ukraina/ Wiceminister: chcemy pogłębić kanał Bystre w delcie Dunaju do 7,2 metra
W związku z wyzwoleniem Wyspy Węży od sił rosyjskich statki transportujące produkcję rolną mogą korzystać z kanału Bystre w ukraińskiej części delty Dunaju – poinformowało w sobotę ukraińskie ministerstwo infrastruktury. Od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę Dunaj stał się znacznie ważniejszy dla eksportu ukraińskiego zboża. Według informacji 40 niezbędne umiejętności pieniężne dla kobiet udzielonych Niemieckiej Agencji Prasowej (dpa) przez ukraińskie Ministerstwo Infrastruktury od marca 2022 obroty towarowe w ukraińskich portach Dunaju wzrosły trzykrotnie. Spośród 17 mln ton wyeksportowanych towarów 11 mln ton stanowiła żywność. Dla mocno obciążonych frachtowców, przewożących tony żywności, rzeka musi mieć określoną głębokość.
Sam Donaukanal ma 17,3 kilometra długości i przecina go 15 mostów drogowych oraz 5 kolejowych. Kanał przewidziany jest do prowadzenia zespołów barek z pchaczem. Zespół może liczyć do 6 barek o nośności do 3000 ton (całkowita długość zespołu 296 metrów, szerokość do 23 metrów). Kanał dostępny jest też dla statków o nośności do 5000 ton (nie przekraczających długością 138 m, szerokością 16,8 i zanurzeniu nie większym niż 5,5 m)[5].
Pomiędzy Immendingen i Ertingen rzeka przepływa przez Park Natury Górnego Dunaju. Skały przełomu Dunaju należą do niewielu naturalnie zalesionych stanowisk roślinnych w Niemczech. Tutejsze bardzo suche podłoże i duże amplitudy temperatur pozwoliły utrzymać się wielu światłolubnym gatunkom roślin, częściowo będącym reliktami epoki lodowcowej. W ten sposób doszło do powstania w parku krajobrazowym kombinacji flory śródziemnomorskiej, alpejskiej i tundry. Przyległe obszary stanowią często ważne miejsca do zimowania, gniazdowania i wylęgu dla takich gatunków, jak puchacz, zimorodek, bielik, bocian czarny, kania czarna i pustułka.
Zazwyczaj jednak ciągnięto pod prąd jedynie niewielkie łodzie razem z dobytkiem ich właścicieli. Na długości 1070,9 km (37% długości całkowitej) rzeka stanowi granicę państwową, przy czym 4 kraje (Chorwacja, Bułgaria, Mołdawia, Ukraina) mają dostęp tylko do jednego brzegu rzeki. Z tego powodu charakterystyczne dla żeglugi dunajskiej były proste konstrukcje statków, które poruszały się w biegu górnym od Ulm (oraz na Innie od Hall w Tyrolu) i redukowały zużycie drewna w porównaniu z budową tratw. Przed rozpoczęciem budowy eksperci węgierscy i częściowo austriaccy formułowali obawy przed niszczącym wpływem inwestycji na pobliskie austriackie łęgi naddunajskie, krajobraz i obszary zamieszkane wzdłuż granicy słowacko-węgierskiej. Innym problemem była kwestia zaopatrzenia Budapesztu w wodę. Od 1983 prace zostały spowolnione, zaś w 1984 w Budapeszcie powstał Duna Kör („Koło Dunajskie”) – ruch społeczny na rzecz ochrony rzeki.
Ułatwia połączenie żeglugowe z portami Europy Zachodniej i centralnej oraz systemem kanałów Wołga-Don[3][5]. Nowy czeski centroprawicowy rząd Petra Fiali ostatecznie porzucił plany realizacji „megalomańskiego projektu”, jak określił kanał Dunaj – Odra – Łaba nowy minister transportu Martin Kupka. Według analizy przygotowanej przez poprzedni gabinet Andreja Babisza projekt miał kosztować prawie 586 mld koron, czyli ponad 21 mld euro, co Apple zwiększa moc przed premierą iPhone’a 14/Pro również było krytykowane. Innymi słowy, obszary, w których produkowany jest tlen, kurczą się, a obszary, w których tlen jest zużywany, rosną. „Takie strefy śmierci stanowią przeszkody nie do pokonania dla ryb wędrownych, takich jak troć wędrowna, łosoś czy minóg rzeczny, na drodze do tarlisk” – wyjaśnia WWF w artykule o pogłębieniu Łaby z 2020 roku. Przez porty na Dunaju przechodzi obecnie 1/4 ukraińskiego eksportu produkcji rolnej.
Dlatego też potocznie po serbsku jest nazywany Evropska Sahara (europejska Sahara). Wydmy piaskowe zostały obsadzone akacjami i innymi drzewami. Obecnie ponad połowa piaszczystego krajobrazu jest pokryta roślinami, a niektóre części stanowią tereny sezonowych polowań.
W 1964 ówczesna Jugosławia i Rumunia rozpoczęły budowę elektrowni wodnej położonej między Karpatami Południowymi a Górami Wschodnioserbskimi, na granicy Rumunii i Serbii. Zapora z dwoma śluzami spowodowała powstanie długiego na 150 kilometrów zalewu, w którym poziom lustra wodnego został podniesiony o 35 m. Poza pozyskaniem energii została też przebudowana droga wodna na Dunaju, co ułatwiło żeglugę na rzece dzięki wysadzeniu katarakty.
Republika Federalna Niemiec wskutek zastrzeżeń ze strony radzieckiej przystąpiła do układu dopiero w marcu 1998, prawie 50 lat po konferencji belgradzkiej. Ważniejszymi dopływami Dunaju w Austrii są Inn (prawy; przy granicy z Niemcami), Aist (lewy), Traun (prawy), Aniza (prawy), Ybbs (prawy), Traisen (prawy), Kamp (lewy), Wien (prawy) i Schwechat (prawy). Źródło znajduje się w górach Schwarzwaldu, 6 km na północny zachód od centrum miejscowości Furtwangen im Schwarzwald w południowo-zachodnich Niemczech, gdzie swój początek ma rzeka Breg(inne języki).
Węgry zarzuciły Słowacji, że zostały częściowo pozbawione wody rzeki granicznej przez nowo wybudowany sztuczny Kanał Gabčikovo. Trybunał orzekł, że państwa nadal wiąże traktat z 1977 i powinny one spełnić jego warunki. Nad rzeką zadomowione są takie gatunki ssaków jak kuna domowa, kuna leśna, łasica pospolita, borsuk europejski, czy też żbik, bóbr i wydra. W delcie żyje między innymi norka europejska, wydra europejska, tchórz stepowy i suseł. Druga co do długości europejska rzeka pozostawiła trwałe ślady w kulturze państw nadbrzeżnych i dalszych. Najsłynniejszy oddźwięk w kulturze Dunaj znalazł w muzyce – w walcu Nad pięknym modrym Dunajem pióra Johanna Straussa (syna) (skomponowanym i wykonywanym pierwotnie do innego tekstu).
Dopiero miejscowości nad Dunajem w Rumunii, gdzie woda staje się znowu czysta, czerpią wodę pitną z rzeki (Drobeta-Turnu Severin, delta Dunaju). Delta Dunaju w Rumunii jest obszarem, na którym Dunaj uchodzi do Morza Czarnego i po delcie Wołgi drugą co do wielkości deltą rzeczną w Europie. Składa się z trzech głównych odnóg i niezliczonych odnóg bocznych, szuwarów, pływających wysp, starorzeczy i jezior oraz lasów łęgowych, ale też suchych biotopów na wydmach. Niedaleko przed Tulczą prąd dzieli się na dwie odnogi (Kilię i Sulinę) do Chilii i Tulczy, trochę za Tulczą znowu powstają dwie odnogi do Suliny i Sfântu Gheorghe.